Tasarım Odaklı Düşünme & Sosyal Girişimcilik Atölyesi

Tasarım Odaklı Düşünme & Sosyal Girişimcilik Atölyesi 2021

Yazarlar: Ceren Atalar, İpek İnci Özyiğit

Biz, Robert Kolej Sosyal Girişimcilik Kulübü olarak, “sosyal girişimcilik” ve “tasarım odaklı düşünme” gibi konular hakkında bilgi edinmekten, araştırmaktan ve tartışmaktan büyük zevk alıyoruz. Ayrıca elimizdeki bu beceri setini bizimle ortak amacı paylaşan komünitelerle paylaşıp sürdürülebilir bir ekosistem yaratmak istiyoruz. Bu yüzden 1-5 Şubat 2021 tarihleri arasında Paşabahçe Ahmet Ferit İnal Anadolu Lisesi ve Eskişehir Atayurt Fen Lisesi ile bir araya gelip onlara da ilgi alanlarını keşfedebilecekleri bir ortam hazırladık. Bu iki okuldan istekli lise öğrencilerinin katıldığı atölyemizde sosyal girişimcilik ve tasarım odaklı düşünme adımlarının üzerinde durduk ve yarattığımız öğrenme ortamında gerçek hayatta kullanabileceğimiz becerileri kazandırmayı hedefledik.

Katılımcılarımız bir hafta boyunca her gün tasarım odaklı düşünmenin bir adımını öğrendiler. Öğrendikleri adımı ise eğitim alanında bir sorun tanımlamak ve ona çözüm bulmak için kullandılar. Böylece, öğrendikleri becerileri uygulamaya dökmüş oldular. Bunu ise 4-5 kişilik gruplarında yaptılar. Grupları çeşitliliği ve verimi artırmak adına karma yaptık ve her gruba kulübümüzden bir mentor atadık. Mentorlar, gruplarda kolaylaştırıcı ve yönlendirici görevi üstlendiler. Katılımcılar ve RCSEC üyeleri arasında iletişim kopukluğu olmasın diye de bir Slack kanalı oluşturduk. Buradan proje başlamadan önce kendimizi tanıttık. Proje süresince de günün ajandasını ve duyuruları paylaştık. Proje bitiminde de bu kanalı kapamadık çünkü aklımıza gelen ilham verici fikirleri buradan paylaşmaya karar verdik. Proje süresince her günün sonunda geri bildirim almak adına katılımcılarımızın çıkış bileti doldurmasını istedik. Sonra da kulübümüzden Ceren Atalar bu geri bildirimleri bir dokümanda toparladı ve neleri eksik yaptığımızı kolayca görmemizi sağladı.

Projemizin ilk gününde tasarım odaklı düşünmenin ilk adımı olan “empati” kavramına odaklandık. Güne kulüp üyelerimiz Soykan Çağan Baş ve Ezgi Buse Coşkun’un empati kurmayı ve empati kurma yöntemlerini anlatan sunumu ile başladık. Sunumun ardından Fırat Üniversitesi öğrencileri ile yapılan bir röportaj videosu izledik. Sonrasında katılımcılarımız takımları ile tanışma ve öğrendikleri empati tekniklerini kullanma fırsatı buldular. Gruplar videodan yola çıkarak birer persona haritası hazırladılar ve günün sonunda diğer katılımcılara sundular.

Reyhan Hanım'ın Persona Haritası

Projemizin ikinci gününde tasarım odaklı düşünmenin ikinci aşaması olan “sorun tanımlama” üzerinde durduk. Kulüp üyelerimiz Aslı Vural, İpek İnci Özyiğit, Ayseli Karabekmez ve Ecem Yıldırım sorunun nasıl tanımlanması gerektiğiyle ilgili bir sunum yaptılar. Bu konuda daha detaylı bilgi için Ecem Yıldırım’ın Harvard Business Review yazısından çevirdiği bu dokümana göz atabilirsiniz. Ardından takımlarımız problem tanımını belirlemek için Ayseli’nin designkit.com ve Harvard Business Review kaynaklarını kullanarak hazırladığı bir sunum taslağını doldurdular. Atölyenin sonunda ise “Başka Bir Okul Mümkün” girişiminin kurucusu Burak Ülman’ı ağırladık. Burak Bey konuşmasına bir girişim yaparken hedef kitlemizle empati kurmanın ve onlardan içgörü elde etmenin önemini anlatarak başladı. Eğitim alanındaki sorunların çeşitliliğinden bahsederek konuşmasına devam etti. Ancak bu sorunların hepsine birden çözüm bulma umuduyla değil de ufak hedefler koyarak işe koyulmanın daha olumlu sonuçlar vereceğini söyledi. Burak Bey’in vurguladığı bir diğer nokta ise SMART (spesifik, ölçülebilir, kabul edilen, gerçekçi, zamana bağlı)) hedefler koymanın gerekliliğiydi. Kendisi de BBOM projesine başlarken SMART hedefler koymadığını dile getirdi. Ayrıca, eğitim sisteminin bireyselleşmeye değil de bireyleşmeye odaklanması gerektiğini söyledi. Bu ilham verici ve bilgilendirici konuşmanın katılımcılarımızın projelerini de derinden etkilediğini gözlemledik.

“Çözüm üretme” aşamasına ayırdığımız üçüncü güne de yine kulüp üyelerimiz tarafından yapılan bir sunum ile başladık. Sunumda gerçek hayattan örnekler ile birlikte çözüm üretmede yardımcı yöntemler gösterildi. Sonrasında takımlar bu yöntemler ile beyin fırtınası yaparak önceki gün tanımladıkları soruna bir çözüm ürettiler. Ardından Soykan’ın anlattığı Yalın Kanvas tekniğini bu çözüme uyguladılar.

Uber Yalın Kanvas Örneği

Projemizin dördüncü günü ise tasarım odaklı düşünmenin dördüncü ve beşinci aşamaları olan “prototip hazırlama” ve “test etme” üzerineydi. Kulüp üyelerimiz İpek ve Ecem'in prototip hazırlama ile ilgili ipuçları verdikleri kısa sunumla güne başladık. Hemen ardından, Ayseli ve Aslı ürün sunumlarını hazırlamak üzere takımlara fikir verebilecek bir sunum paylaştılar. Sonrasında takımlarımızı ürünlerinin prototipini hazırlamak ve sunumlarını planlamak üzere breakout odalarına gönderdik.

Yenişim'in Prototipi

Ayrıca, bu proje gününde KODA (Köy Okulları Değişim Ağı) adlı sosyal girişimin kurucusu ve genel koordinatörü Mine Ekinci bizlerleydi. Mine Hanım bize KODA’yı kurma hikayesini anlattı. Kendisi de köyde büyüyen biri olarak köydeki eğitimin sıkıntılarını yakından inceleme fırsatı bulmuş. Bu konuda bir girişim başlatmak istediğinden eminmiş ancak tam olarak ne yapacağına süreç içerisinde karar vermiş. Mine Hanım’ın konuşması hepimize farklı bir bakış açısı kattı ve sosyal girişimcilik yolculuğumuza ışık tuttu.

Atölyemizin son gününü ise takımlarımızın hafta boyunca hazırladıkları çözüm önerilerinin ve prototiplerinin sunumları ile geçirdik. Sunumların değerlendirilmesinde bize yol göstermeleri için SUNPO’dan Cem Levi’yi ve İmece’’den Emre Güzel’i jüri olarak ağırladık. Takımlarımız sırayla çözümlerini detaylı bir şekilde anlattıkları ve pazarladıkları sunumlarını yaptılar ve her sunum ardından jürilerimiz fikirlerini belirtip sorular yönlendirdiler. (Katılımcılarımızın ortaya koyduğu yaratıcı projelerin içerikleri hakkında daha fazla bilgi için Instagram hesabımıza göz atabilirsiniz.) Sonrasında biz RCSEC üyeleri ve jüri üyelerimiz bir araya gelip her grubun performansını değerlendirdik ve en sonunda her grubun projesini tanımlayan birer ünvan seçtik. Atölyemize katılan herkesi de sertifikaları ile uğurlayarak projemizi noktaladık.

Tasarım Odaklı Düşünme Atölyesi’nde geçirdiğimiz beş gün boyunca farklı liselerden gençler olarak hep birlikte sosyal girişimcilik becerilerimizi geliştirdik, tasarım odaklı düşünmeyi gerçek hayata geçirmeyi denedik, başarılı sosyal girişimcileri tanıdık ve onlardan ilham aldık. Bu atölyede bize hayat boyu yol gösterecek değerler kazandık.